|
 |
 |
Necla Develi Şiiri
Çare/sizsiniz
Kameri güneştir uzun gecenin Şafağı bükerken çare sizsiniz
Her kelamı biçti kalem hecenin Sözyaşı dökerken çaresizsiniz Panzerler mi güçlü yoksa zincir mi Aydınlığı s/atan onlar tacir mi Ocağa dikilen arsız incir mi Denizi yakarken çare sizsiniz Şöyle üç beş çocuk ve mavi düşler Öyle fiyakalı uçurtma düşler Böyle düzensizlik tünen berduşlar Yukarı çıkarken çaresizsiniz Ömrü ne uzundur(!) gelen baharın Telgrafçiçeğidir solan ezharın Canana hazandır düşen o harın Duvarı yıkarken çare sizsiniz Uzun bir yol mudur ömür dediğin Dipsiz bir göl müdür ömür dediğin Arsız bir yel midir ömür dediğin Yaşlanıp çökerken çaresizsiniz Necla Develi ·
·
Afet Kırat Çare/sizsiniz"
Kameri güneştir uzun gecenin Şafağı bükerken çare sizsiniz Her kelamı biçti kalem hecenin Sözyaşı dökerken çaresizsiniz Ayı güneştir uzun gecenin, ay gecenin güneşi demek daha mantıklıydı sanırım. Güneşi kamerdir uzun gecenin Sözyaşı yanlış yazılmış bir kelime mi diye düşündüm önce, sözlükte olmasa da kelam kalem ve heceyle birleştirince özellikle seçilmiş olduğunu fark ettim. Panzerler mi güçlü yoksa zincir mi Aydınlığı s/atan onlar tacir mi Ocağa dikilen arsız incir mi Denizi yakarken çare sizsiniz Aydınlığı s/atan onlar tacir mi öncelikle söylemek istediğim şey tercihi şair okuyucuya bırakmamalıdır, kendince en iyisini bulup sadece o şekilde kullanmalıdır. Atan mı okumalıyız satan mı? Tacir dendiğine göre satan daha uygundu. Aydınlığı satan onlardı, onlar tacir mi şeklinde düşündüyse durak hatası oluyor okurken. Aydınlığı satan onlar, tacir mi? Onlar tacir mi demek istiyorsa aydınlığı satan havada kalmış bir ifade, aydınlığı sattılar gibi bir şey olmalıydı tabi ki heceyi de tutturmak şartıyla. Ocağa incir dikmek deyimini hatırlattığı için güzel bir dize ve acılardan denizin bile yandığını ifade etmek de güzeldi. Şöyle üç beş çocuk ve mavi düşler Öyle fiyakalı uçurtma düşler Böyle düzensizlik tünen berduşlar Yukarı çıkarken çaresizsiniz Düşler ayrı iki anlamda kullanılmış, basit cinas deniliyordu sanırım. İlki rüyalar anlamında ikincisi hayal kurar anlamında. Berduşlar çoğu kimse kafiye dese de ses olarak itici buldum, bu şiire uyar mıydı bilmem ama gülüşler görüşler gibi ü harfiyle bitmesini tercih ederdim. Böyle düzensizlik tünen berduşlar Böyle düzensizlik askıda kalmış gibi başka bir seçenek denemeliydi. Ömrü ne uzundur(!) gelen baharın Telgrafçiçeğidir solan ezharın Canana hazandır düşen o harın Duvarı yıkarken çare sizsiniz Uzun bir yol mudur ömür dediğin Dipsiz bir göl müdür ömür dediğin Arsız bir yel midir ömür dediğin Yaşlanıp çökerken çaresizsiniz Şiiri okuduğumda panzerlere taş atan çocuklar, elleri zincirlenmiş uçurtma simgesinde özgürlük düşleyenler gelmişti gözümün önüne, şiirin sonuna geldiğimde o tablo tamamen yıkıldı. Sonunda ömür ve çaresizlik anlatılmış. Bana tutarsızlık var gibi geldi, belki de şiiri okurken çizilen tablo beni hayal kırıklığına uğratmış olabilir. Çaresizsiniz ve çare sizsiniz üzerine kurulmuş bir şiirdi. Son dörtlük kafiye açısında çok zayıf geldi redifler uzun olsa da. Daha önce söylediğim kalın sesli ince sesli konusundan. Necla hanımın çok daha iyi şiirleri vardı gibi geldi şimdi. ·
Salih Erdem Necla Hanım
duygu ve düşüncelerini her tür şiirde ifade edebilen yetenekli bir kalem.
Gerek olaylara bakış açısı, ele alış ve anlatım şekli; gerekse yeni sözcükler -Bu şiirde “sözyaşı” kelimesi- türetme çabalarıyla zaman zaman beni şaşırtmış, zaman zaman da şiir adına umutlandırmıştır. Bazen de kelimelerin bilinen ve kabul gören şeklini değiştirmesini yadırgamışımdır. Örneğin bu şiirde; Telgrafçiçeğidir solan ezharın / Telgraf çiçeği… Telgraf çiçeği: Bir çeneklilerden, boğumlu sarkık dallı, yaprakları etli, uçları sivri, bazı türlerinde yaprakların alt ve üst yüzü mor ve gümüşi yollu, beyaz, mavi veya pembe çiçekli bir süs bitkisidir. “Telgraf çiçeği” ayrı yazılmalıdır. Bitişik yazmanın kelimeye getirdiği yeni bir anlam veya şiire kattığı bir zenginlik var mıdır diye düşünüyorum? Belki vardır, ben bilmiyor veya bulamıyorum. Necla Hanım buna bir açıklık getirecektir. Ezhar Toplumsal hafızamızdan silinmiş bir kelimedir “Ezhar” Bu şiirde yer verilmesi, yer aldığı mısraı anlamca doldurması şair ve yazarların görevlerinden biri olan “kelime diriltme” çabasına güzel bir örnek. Hecenin 6 + 5 = 11’li kalıbında durak ve kafiyeler yerli yerinde. Bu kalıpta yazılmış belki binlerce şiir var. Bu şiiri onlardan ayıracak en bariz fark; konusu ve bu doğrultuda şairin kelimelere atacağı mana örgüsü olacaktır. Değilse onların arasında kaybolup gidecektir. Şiire bakıldığında hangi durumlarda ÇARENİN BİZ, hangi durumlarda ise ÇARESİZ olduğumuz şiirsel bir dille anlatılmaya ve okuyucuya bir mesaj verilmeye çalışılmış. Bunda başarılı olunmuş mu? Tartışılır. İşleyişe çok müdahale etmemek düşüncesini savunmakla birlikte; “Kameri güneştir uzun gecenin” Yerine “Güneşi umuttur uzun gecenin / Umudu güneştir uzun gecenin Şafağı bükerken çare sizsiniz” Şeklinde bir giriş olsaymış demeden edemedim. Sonuç olarak; “Çaresizseniz ÇARE SİZSİNİZ” çokça bilinen bir söz üzerine inşa edilen ve vurguların bu söze yapıldığı, elle tutulur bir şiir değildi. Selamlar. ·
Şengül Cennet takdirlerimi sayfasına pek bırakmasam da severim Necla Develi
şiirlerini ... o da kalıpları zorlayanlardan ... ama bu şiirinde kaleminde de
bir zorlama gördüm ... anlama pek takılmam ben ... okurken ufkumu geniş tutarım
ve şairin/yazarın ne anlatmak istediğinden çok benim ne anlamak istediğime
bakarım ...
daha çok kelimelerde takılırım ... ''tünen'' gibi ... '''telgraf'' gibi ... çift sessizle başlayan heceli kelimeleri ne kadar elzem olursa olsun asla kullanmam hece şiirinde ... ya hece sayısını bozar ya da söyleyişi ... ‘’Aydınlığı s/atan onlar tacir mi ‘’ burada ‘’onlar’’ kelimesini dizeye yakıştırmadım … bir de şiirin genelinde kafiye kaygısı hakim … mısralarda bütünlük yok … sanki önce kafiyeler oluşturulmuş, mısralar ona göre zorla şekillendirilmiş gibi … sonuçta ufak tefek nazar boncuklarını saymazsak, manâ olarak ben alacağımı aldım … ve çok beğendim … akıcılık ve çekicilik de cabası … ·
Mehmet Ziya şiire hava
katayım diye değişik imgeler kullanıp, anlamını aksatmak yerine sıradan
kelimeler kullanmak daha evladır diye düşünüyorum..Necla hanım bir şiir
emekçisi ve serbestilerinde kullandığı imgeleri heceye uygulama aşamasında
biraz daha zamana ihtiyacı var diye geçiyor aklımdan..Hece şiiri mısrayı aniden
frenleten söylemleri kabul etmez hemen sırıtır. ustalar gereken eleştirleri
yapmışlar.. saygılarımla
·
Melahat Demir Kameri güneştir uzun gecenin (uzun gece:şeb-i yeldâdır.Türkçesini
alarak kullanması çok güzel.''Uzun gecenin ayı güneştir''cümlesinde,ümitvari
bir durum söz konusudur.
İnsanın içinde ufak bir ümidin daha yeni umutlar doğuracağına işaret ediyor.'Ay'kadar bir güzellik istersen 'güneş'kadar bir güzelliğe sahip olursun. Her kelamı biçti kalem hecenin(Devrik bir cümledir.Düz cümleye çevirelim:Kalem hecenin her kelamı biçti,mana sağlandı mı?Hayır.Şöyle olabilirdi;Her harfini biçti kalem hecenin. Sözyaşı dökerken çaresizsiniz (mubalağa sanatına ve teşhis sanatına örnektir.Kelimeler ağlarken,bu duruma bir çare bulmak da sizin elinizde ya da çaresiz içinde seyretmek de..... Döner ayak olarak kullanılan aynı zamanda cinâs olan çâresizsiniz ve çâre sizsiniz kelimeleriyle iki ayrı düşünceye sevk edilmiş. Şaire hanım,okura seçenek sunmuştur.Ben her iki seçeneği de mısranın sonunda düşündüm. Burada güçlü Üstadlarımız varken benden sadece bu kadar.Şairemizi tebrik ederim. ·
Mehmet Emin Türkyılmaz Bu şiirle alakalı son görüşleri alıp diğer şiir geçelim arkadaşlar.
·
Afet Kırat sizin görüşünüzü
merakla bekliyorum mehmet bey , burası okul gibi oldu bana, hocanın da
bilgisine ihtiyacım var
·
Şengül Cennet evet ... sağ olun Afet Hanım ... ben de bunu bekliyodum ...
söyleyemedim :)
·
Mehmet Emin Türkyılmaz Ben bu şiire ve şiirin şairesine belki arkadaşlarımızın beklediği
gibi değil de bir başka yönden bakmayı daha uygun gördüm.
Tarih boyunca ” gelenekçi “ anlayışla açılıma müsait anlayış ( ki buna “değişim isteyen, daha modern, daha ılımlı “ diye isimler verebiliriz ) hep bir tartışma içinde olmuştur. Hatta medresede ehli gelenekçiler diğerlerine zaman zaman tekfir de etmişlerdir. Bunu bir çok alanda olduğu gibi şiirde de görmek mümkün. Kasıtlı bozma ve sulandırma çabalarını istisna tutarak, arayış içinde olanların önünün kesilmemesi gerektiğine inanlardanım. Çünkü arayış ve açılım olmazsa taassup ehli elindeki hiçbir konuda gelişme de çok zor olur diye düşünmek çok haksız sayılmaz kanaatimce. Hece şiirinin binlerce yıllık kafiye ve tabirlerinin nerede ise birebir kullanılması ancak kendi kendine tatmin etmektir bana göre. Eğer üstüne az da olsa bir şey koyamamışsak katkı sağladığımızı çok iddia edemeyiz. Bundan hiç kimse “ eskiyi reddetme “ ya da “ küçük görme “ sonucunu da çıkarmalı! Bu bağlamda, özellikle serbest çalışan arkadaşların heceye olan heves ve denemelerini heyecanla tâkip ediyorum. Eğer serbestteki rahatlıklarını aynı ciddiyetle ama hecenin dokusunu bozmadan heceye yansıtabilirlerse ortaya güzel şeyler çıkabileceğini düşünmek çok hayalperestlik olur mu? Olmaz bence! Ne var ki, bir erkeğe çocuğa daha renkli hatta işlemeli elbiseler giydirilmesine müsamahakâr olmak ile etek giydirilmesine verilen sert tepki arasında bir tutarsızlık olduğu düşünülmemeli. Bir çok hece denemesini Defter’den tâkip etsem de Necla Hanımın serbest tarz çalışmaları olan bir arkadaşımız olduğunu biliyorum. İlk hece denemesinden bu yana aldığı mesafe memnun edici ama hedefe giden yolu da oldukça uzun. Hem bu durumu hem de eleştiri ve fikirlere her zaman açık ve değer veren bir yapısı olduğunu düşündüğüm için buraya dâvet ettim. Eleştiri yapan her arkadaşın sözlerini ciddiye alacağını ve onlardan mutlaka bir şeyler çıkaracağını biliyorum. Defterde bu şiire: " Sözyaşı dökerken çaresizsiniz " .. " sözyaşı " Ocağa dikilen arsız incir mi.. " arsız incir " Telgrafçiçeğidir solan ezharın... " telgrafçiçeği " :)) Özellikle hece şiirinde çok hoş durdu bu tâbirler. Heceye hanım eli değdiğinde bir fark olacağını hep düşünmüş ve söylemişimdir. Mori Kız bu hoş açılımı yapacaklardan biri gibi görünüyor... " Şafağı bükerken çare sizsiniz Sözyaşı dökerken çaresizsiniz " Cinas da şık durmuş ayrıca... Eyvallah Necla “ demiştim. Elbette mısra tekniği ve tekniğin anlamla kaynaşması adına çok müdahale edilecek yerleri var. Ama özellikle ayaklardaki cinas kullanmak adına arayışları ve kullandığı bazı tâbirler hoşuma gitti. Yan gelip yatmıyor, kendini ve kalıpları zorluyor vesselâm. Gözüm hep üstünde olacak! ·
Necla Develi kıymetli
eleştirileriniz için çok teşekkürler... ne güzel nakış nakış
analiz...sevgilerimle...hep takipte olacağım...
·
Erol Uraz "Panzerler
mi güçlü yoksa zincir mi" dizesine takıldım ben. Panzerler mi güçlü yoksa
taşlarmı... gibi bir ifade beklenirdi
·
Şengül Cennet Panzerle zincir burada zıt kavramlar olarak düşünülmüş bence ...
panzer düşmana/kötülüğe karşı savunma, zincirse boyun eğip özgürlükten vazgeçme
!
·
Erol Uraz Peki panzer
kimde, zincir kimde...?
·
Mehmet Emin Türkyılmaz Bu şiirle alakalı sözler bitti ise yeni şiire geçelim arkadaşlar.
Yorumlar
11.10.2012 02:35:38
Öncelikle bu değerli olduğu kadar özgür iradenin buluşma noktası diyebileceğim eleştiri-analiz ve yol gösterici çabalarınıza duyduğum derin saygı ve takdir duygularımı ifade etmek isterim.
“Hece Hece” yapılanması içerisinde yapıcı, özendirici ve tamamlayıcı katkılarıyla şiirin önünü açarak ilerlemesine dayanak olan; bu bağlamda emek ve sabırla katkılarını esirgemeyen Saygıdeğer Mehmet Emin Bey ve şair dostlara teşekkür etmek istiyorum! Sadece şiire katkıyla sınırlı kalmayıp, şairi de ileriye taşıyan; şiirle şairi, şairle şairi kaynaştıran bu soylu çabaların altında imzası bulunan ve bu eleştirilerin izinden giderek kendilerini geliştirmekle birlikte, yapılan eleştiri ve önerilere olgunlukla yaklaşan bütün değerli şiir dostlarına, ustalarımıza özümden en derin saygı ve dostluk selamlarımla teşekkür ediyorum! Böylesine bir sorumluluğu üstlenmek ancak derin ve onurlu kalemlerin hissiyatıyla mümkündür. Bu bağlamda, saygın ve üretken değerlerimiz olarak; silinmez imzalarınızla şiirin geleceğiyle ardınızdan gelecek genç kalemlere nasıl bir kolaylık, ne büyük katkı sağladığınızın farkındasınızdır, umarım! Ayrıca; Değerli usta Sayın Mehmet Emin Bey’ in, Sayın Necla Develi Hanımefendi’ nin şiirine getirdiği eleştiri - yorum yaklaşımıyla, şiire ne kadar geniş ve tarafsız bir pencereden baktığını; İçeriksiz, sığ, kalıpçı yaklaşımlardan uzak; - şiirin ve şairin gelişimine katkı amaçlı - edebî ve onurlu bir kalem ustasının bakış açısını kendisine bayrak yaptığını da gördüm! Ve bir kez daha gurur duydum kendileriyle, üslubuyla, yaklaşımıyla, toparlayıcı ve kaynaştırıcı dost yanıyla ve elbette ki –hiçbir şey ve koşulda değişmeyen, aşınmayan- özüyle, yenilikten yana insancıl değer anlayışıyla! İyi ki varsınız dostlar ve iyi ki şiir kavşağında kesişti yollarımız! Engin Saygı ve Dostluk Selamlarımla, başarılarınızın daim olmasını dilerim… Refika Doğan
Yorum Yapın
|
