Kadı Burhaneddin / Eserleri
Edebi
Kişiliği
Kadı Burhaneddin bu siyasi kişisel özelliklerinin yanı sıra, edebiyat ve
şiirle uğraşmayı da ihmal etmemiştir. 600 sayfa tutan bir divanı dolduracak
kadar şiir yazmıştır. Bu divanında 1500 gazel, 119 tuyuğ ve 20 rubai
bulunmaktadır ama hiç kasidesi bulunmamaktadır. Kadı Burhaneddin gazelleri ve
tuyuğları ile ün kazanmıştır. Tuyuğ şeklini Divan edabiyatına getiren Kadı
Burhaneddin olmuştur. Gazellerinin gayet içten ve aşkane oldukları görülür.
Lirik şiirlerinde cesaret göze çarpar ve bu yönüyle de klâsik şiirden ayrılır.
Aşk şiirlerinin yanı sıra din ve tasavvuf ile ilgili şiirleri de vardır.
Şiirlerinde ne mahlası ne de adı bulunmaktadır.
İran şiirini çok iyi bilen Kadı Burhaneddin divan şiirinin öğelerini
Türkçe'ye mal etmede emeği geçen baş Türk şairlerdendir. Divan şiirinin ilk
Türkçe örneklerini veren bir şair olarak Türkçe'yi aruza uydurmakta güçlük
çektiği görülür. Bu aruz vezin eksikliği o kadar önemlidir ki Kadı
Burhaneddin'in şiirlerinin çoğunda kullanılan vezini tayin etmek güç ve hatta
bazılarında imkânsız olur. Ancak bu eksiklik XIV. yüzyıl Türk divan edebiyatına
katkısı bulunan şairlerin nerede ise hepsinde görülmektedir. Kadı Burhaneddin
bu müşkülatını, canlı ve samimi edası ile giderir. Günlük konuşma dilini de
şiirlerinde kullanması onun şiirlerine ayrı bir özellik verir. Edebi sanatlara,
özellikle cinasa, düşkündür. Doğup, büyüyüp yaşadığı yerlerde Azeri lehçesi
kullanılmamakla beraber, Kadı Burhaneddin'in şiir dilinde Azeri lehçesi
özellikleri barizce görüldüğü için, Azeri lehçesi edebiyatında olduğu iddia
edilebilmesine rağmen, Kadı Burhanedin'i bir Anadolu şairi olarak kabul etmek
daha yerinde olur. Bazı şiirlerinde tasavvuf izleri gayet açıkca görülmekle
beraber Kadı Burhaneddin'i bir sûfî ve mutasavvıf bir şair olarak dünya
işlerinden el etek çekmiş bir kişi saymak doğru olmaz. Kadı Burhaneddin'in
gerçek yaşamında zevk ve safa alemleri düzenlediği bilinmektedir. Kadı
Burhaneddin esas itibarı ile beşeri, maddi aşkı işlemiş ve maceracı, döğüşcü,
savasçı hayatının ve ruhunun izleri çok bariz olarak şiirlerinde yansımıştır.
Genellikle hayatını anlatmıştır.
Yorumlar
İçerik yoruma kapalıdır.
|