Âşık Murat Çobanoğlu / Hayatı
1940'ta Kars'ın Arpaçay ilçesinin Koçköyü beldesinde
dünyaya geldi. Karapapak Türkleri'nden ve asıl soyadı Çobanlar olan
Çobanoğlu’nun annesi Lala (La'li) hanımdır ve babası, Âşık Şenlik'in
çıraklarından Âşık Gülistan'dır. Babası Arpaçay'ın Koçköyünden olup 1920'de
Kars'a yerleşmiştir. Karısının erken ölümü dolayısıyla oğlunu o büyütüp
yetiştirdi. İlkokul mezunu olan âşık evli ve dört çocuk babasıdır.
Saz çalmaya ve şiir söylemeye 1951 'de gördüğü bir
rüyada bade içtikten sonra başlamıştır şöyle anlatıyor:
"Göç mevsimi yaylaya göçerken susadım. Yol
kenarında bulunan çeşmeye su içmeye gittim. Ben oyalanınca göçlerimiz dağı aştı.
Akşamın alacakaranlığında uyuyakaldım. İşte o zaman nasibim olan âşıklık ilhamı
bana verildi. Sabah, yaylada beni bulamayan babam düşer yollara, beni aramaya.
Beni çeşmenin başında uyurken bulunca, aşık olacağımı söyledi. Saz aldı. Saz
tutmasını öğretti. O zamandan bu yana saz çalmaya, şiir ve türküler söylemeye
başladım." Murat Çobanoğlu 1966 yılından başlayarak sürekli olarak Konya Âşıklar Bayramına
katıldı. Artvin, Konya, Erzurum ve Mut'ta yapılan yarışmalarda dereceler aldı.
Özellikle atışma dalında başarı gösterdi. Sık sık radyoda ve televizyonda değişik
konularda söyledi. Saza egemenliği, ulusal duygularının güçlülüğü ve kendine
özgü sesiyle ilgi çekti. Yurt içinde ve dışında düzenlenen bazı şenliklere
katıldı.
Âşıklık geleneğinin bir parçası olan türkülü
hikâyeler anlatma konusunda da başarılı örnekler veren Çobanoğlu, kendi
türkülerinin yanı sıra usta malı türküleri de genç nesillere aktardı.
Türkiye’nin her yerinde bilinen, tanınan Çobanoğlu
yıllarca radyo programları yaptı. Halk edebiyatı ve aşıklık geleneği üzerine
çeşitli seminerler verdi. Şiirleri çeşitli dergilerde yayımlandı. Türkiye
dışında, Avrupa'dan İran'a dek birçok ülkede konserler verdi, yarışmalara
katıldı. Azeri âşıklardan Elesker ve Gaşem'le karşılaştı.
1971 yılında Kars'ta açtığı, özellikle usta-çırak
ilişkinden her alanda aşıklık geleneğinin sürdürülmesinde katkısı anlamında bir
okul niteliğinde olan Çobanoğlu Halk Ozanları Kahvesi yörenin aşıklar merkezine
dönüştü.
1965'e kadar Devrani, 1967'ye kadar Yanani, ondan
sonra da Çobanoğlu takma adını kullandı. 1968-1987 yılları arasında çıkardığı
yirmiye yakın plak ve kaseti vardır. 2 tane de altın plağı bulunmaktadır.
Kiziroğlu türküsünü tüm Türkiye'ye tanıtmıştır. Son yıllarında televizyon
programlarında Karapapak ağzıyla söylediği türküleriyle herkesin beğenisini
kazanmıştır.
Çobanoğlu'na ilişkin Ali Kafkasyalı'nın hazırladığı
Aşık Murat Çobanoğlu, Hayatı-Sanatı-Eser-leri (1998) adlı bir kitap bulunmaktadır.
26 Mart 2005 tarihinde Ankara'da vefat etti ve memleketi
Kars'ta toprağa verildi.
Kars Belediyesi her sene 6-7-8 Mayıs tarihlerinde
anısına Murat Çobanoğlu Âşıklar Bayramı düzenlemektedir.
Kaynak: aruz.com
Yorumlar
İçerik yoruma kapalıdır.
|