Erzurumlu Emrah / Hayatı
18. Yüzyılın sonunda Erzurum köylerinden birinde
doğduğu, gerek halk inanışları gerek kendi şiirlerindeki anışlardan belli olan
Emrah'ın 1855-1860 arasında, son yıllarını geçirdiği Niksar'da öldüğü kabul
edilir. Daha açık bilgi -her zamanki gibi- yoktur.
Eserlerindeki öğelerden ve Divan şiiri yolundaki emeğinden anlaşıldığı gibi,
hem yeterince öğrenim görmüş, hem tasavvuf yoluna yönelmiştir. Şiirlerinde
geçen yer adlarının tekrarından Trabzon, Sivas, Kastamonu, Konya, Niğde
illerini dolaştığı, çeşitli yerlerde kısa süreli serüvenler yaşadığı bellidir.
Kendisine ilgi duyan ve koruyup esirgeyen edebiyat meraklısı kişilere konuk
olarak bir kaç şehirde yerleşip yaşadığı, ev bark kurduğu da söylenmektedir.
Emrahoğulları adıyla anılan ailelerin birbirinden uzak yerlerde yaşamakta
oluşları, bir çok yerde adına bağlı mezarların bulunuşu, şiirlerinin dilden
dile geçerek yayılış genişliği kazanışı, aruzla yazdıklarının basılışı, asıl
mezar taşının Niksar'da bulunuşuna kadar onun ününün yaygınlığını gösteren işaretlerdir.
Bu açıdan 19. yy'ın Dertli ve Seyrani gibi adı herkesçe bilinen bir kaç
sanatçısından biridir.
Divan şiiri yolunda yazdıkları zayıf kopyalar olmaktan öteye gitmez. Ama Doğu
Anadolulu bir saz şairi olarak hece vezniyle söylediği ikiyüze yakın şiirin
derlenmiş hali, kendisini 19. yy'ın önemli âşıklarından biri saymamızı
gerektirir. Çağdaşlarından Tokatlı Nuri (Öl.1882) üzerinde belli etkileri
vardır.
Hayatının, değişik geziler, yerleşmeler, evlenmeler ve serüvenlerle dolu oluşu,
Orta ve Doğu Anadolu'daki ününü arttırmış olmalıdır. İlgi çeken kişiliği ile
eserine değer kazandırmış, şiirlerinin yayılıp bilinmesini sağlanmış
gibidir.19.yy'daki âşık fasıllarında eserleri en çok okunan sanatçılardan biri
olan Emrah, klasik edebiyat bilgisiyle üstünlük kazanarak etki sağlamış, iki
yanlı çalışkanlığıyla geniş alanlarda duyulmuştur. Tasavvufi şiirleri belli bir
değer düzeyinin üstünde değildir. Asıl ilginç yanı, saz şiiri geleneği
yolundaki içten ve etkili aşk, gurbet şiirleridir. Şiirlerinin bir kısmı Ercişli
Emrah'ın (17.yy) Selvi Han'la ilişkili halk hikayesine de eklenmektedir.
Ercişli'nin bazı şiirleri de Erzurumlu Emrah'a mal edilmiş olabilir
Şiirin
Ustaları ve Halk Ozanları sayfaları için kaynaklar: Turkedebiyat.net - Antoloji.com - Turkceciler.com - wikipedia.org - ansiklopedikbilgi.com
Yorumlar
İçerik yoruma kapalıdır.
|
